Η μόρφωση είναι ελευθερία

 Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Μόρφωση και ελευθερία

"Ο ιερός στόχος της ζωής είναι η απόκτηση του Αγίου Πνεύματος του Θεού" ΄Αγιος Σεραφείμ του Σαρώφ

Ένας γέρος φιλόλογος είπε κάποτε: ,μπορεί να μη συμφωνεί κανείς με αυτά που γράφεις, αλλά πάντοτε κάτι  μένει. Ελπίζω θα μείνει κάτι από αυτά που γράφουμε εδώ τώρα  για τη μόρφωση  και την  ελευθερία .

Τα αρχαία χρόνια αυτός που ζούσε από την εργασία του έχανε την ελευθερία του.  Το ίδιο άραγε ισχύει και τώρα;  Κάποιος  καυχιόταν ότι στην Αμερική δε δούλεψε ποτέ . Πράγματι, στα ανελεύθερα κακθεστώτα, όπου τα δικαιώματα των εργαζομένων είναι περιορισμένα ή ανύπαρκτα, η εργασία δε διαφέρει  απ΄ τη δουλεία. 

Αξίζει να αναφερθούμε εδώ στο περιστατικό της πώλησης του Αισώπου στο αρχαίο δουλεμπόριο. Ο Αίσωπος γνώριζε ότι η μόρφωση είναι ελευθερία. Για τον Αίσωπο μέρφωση είναι η ικανότητα του ανθρώπου να κυριαρχεί στον εαυτό του. Αυτός που δεν μπορεί να είναι κύριος του εαυτού του υπηρετεί τα πάθη όπως οι δούλοι τα αφεντικά τους. Η αληθινή μόρφωση είναι ελευθερία από τα πάθη. Αυτό που ονομάζουμε εσωτερική ελευθερία.

Όταν ο δουλέμπορος ζήτησε από τον Αίσωπο να του πει , τί ξέρει να κάνει, ο Αίσωπος απάντησε ότι ξέρει να είναι αφεντικό, δηλαδή ελεύθερος. Ποιός θέλει ν' αγοράσει ένα αφεντικό, ανήγγειλε ο δουλέμπορος και τον αγόρασε ο Ξάνθος, ένας πλούσιος της εποχής, και τον έβαλε δάσκαλο στα παιδιά του.Αυτή  ήταν η αποστολή του δασκάλου, να κάνει ελεύθερους ανθρώπους. Γι' αυτό έλεγε ο Σωκράτης ότι χωρίς ελεύθερους πολίτες δε λειτουργεί η δημοκρατία.

Την αποστολή αυτή έχει στην εποχή μας η Εκκλησία, στην Ορθοδοξία, να καθαρίζει την καρδιά από τα πάθη και ιδίως από το πάθος της ιδιοτέλειας. Ο μεγαλύτερος δαίμονας και η μεγαλύτερη αμαρτία δεν είναι ο δαίμων της φιληδονίας ή της ματαιοδοξίας, αλλά ο δαίμων της φιλαργυρίας. 

Η καρδιά είναι καθαρή από μολυσμό, όταν δεν εμποδίζεται η νοερά ενέργεια. "Ο νους του ανθρώπου  βρίσκεται ανάμεσα στα δύο, που κάνει τα δικά του, το ένα την αρετή και το άλλο την κακία, δηλαδή μεταξύκ αγγέλου και δαίμονα. Και ο νους έχει εξουσία και δύναμη, σ΄όποιο θελήσει είτε να ακολουθήσει είτε να αντισταθεί." (άγιος Μάξιμος ο ομολογητής).

Η μέλλουσα δόξα

Στο όγδοο κεφάλαιο της προς Ρωμαίους επιστολής ο Απόστολος Παύλος αναφέρεται στη μέλλουσα δόξα αυτών που τη λαχταρούν. Αυτοί έχουν την απαρχήν του πνεύματος του Θεού μέσα τους και επιθυμούν να είναι παιδιά του Θεού. (..,)

Γράφει συγκεκριμένα "Πιστεύω πραγματικά πως αυτά που τώρα υποφέρουμε, δεν ισοσταθμίζουν τη δόξα που μας επιφυλάσσει ο Θεός στο μέλλον.

Ο Απόστολος στο σημείο αυτό μιλάει για την καλή ανησυχία, που είναι η ανησυχία για τα ανώτερα, τα αιώνια.