Οι περιπέτειες του προσώπου

 Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

"Εκείνος που χάνει άργυρο ή χρυσό, θα τον βρει. Εκείνος που χάνει τον καιρό του, δεν θα τον βρει." Αββάς Δωρόθεος

Είναι ο άνθρωπος μοναδικός και άξιος σεβασμού ως πρόσωπο ;Στην εποχή μας η μοναδικότητα του ανθρώπου παρααγκωνίζεται από την πολλαπλότητα; Πολλοί λένε "άντε να αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας ή αν είσαι ζωντανός , αν φέρεσαι στα χαρτιά ότι  δεν είσαι".  

Ο άνθρωπος με την μοναδικότητά του ως πρόσωπο, είναι σπάνιος όπως και ο αληθινός άνθρωπος.  Είναι επόμενο να προβάλλεται παντού, σύμφωνα με το αγγλο-σαξωνικό μοντέλο, το πολλαπλό πρόσωπο με το ίδιο όνομα ή με διαφορετικά ονόματα. 

Ο  Πορτογάλλος συγγραφέας  Φερνάντο Πεσσόα, χρησιμοποιεί 72 διαφορετικά ονόματα για τον εαυτό του. Μια από τις ερμηνείες που δόθηκε για την δημιουργία όλων αυτών των ονομάτων είναι οι διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους έβλεπε τον κόσμο, άλλοτε υπό ορθολογική σκοπιά και άλλοτε υπό το πρίσμα ανατολικών φιλοσοφιών.

 Σε κάποια αρχαία αυτοκρατορία, που εξαφανίστηκε, ήταν υποχρεωτικό να αλλάζεις όνομα. Έδινες το όνομά σου στον άλλο και έπαιρνες το δικό του. Έτσι δεν υπήρχε σταθερότητα της ύπαρξής σου, αφού κατά τη διάρκεια της ζωής σου, ζούσες με διαφορετικά ονόματα και στοιχεία ταυτότητας. Δεν ήταν σταθερά ούτε τα στοιχεία ταυτότητας. Η μόνη σταθερή αξία ήταν, φαντάζομαι, η αξία του χρυσού και του αργύρου. 

Αναρωτιέμαι αν οι άνθρωποι αυτοί είχαν παρελθόν με τόσες ριζικές αλλαγές στο πρόσωπό τους. Κάπως έτσι θέλει η άρχουσα τάξη να κάνει τους ανθρώπους χωρίς παρελθόν, δίνοντάς τους αντί ονόματα αριθμούς.  Με αριθμό, όταν σε ρωτούν ή όταν ρωτάς τον εαυτό σου , ποιός είσαι, θα λές "δεν ξέρω ποιός ειμαι". Είμαι ο πενήντα, όπως ακούμε στα πολυμαγαζιά να καλούν τους υπαλλήλους τους με τον αριθμό: "Ο πενέντα, ο πενήντα, να προσέλθει στη ρεσεψιόν." 

Αναρωτήθηκες ποτέ , ευγενικέ αναγνώστη, αν το άτομο είναι ένα ή πολλά ή κανένα;  Είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς τη σύγχυση όταν οι άλλοι  χρησιμοποιούν το όνομά σου και τα στοιχεία της ταυτότητός σου, ακόμα και τις φωτογραφίες σου, σαν να μην  είσαι ένα πρόσωπο, αλλά πολλά ή κανένα.  

Τέτοια ευτράπελα συμβαίνουν στην εποχή μας. Στο  νοσοκομείο π.χ. μπορεί να είσαι γραμμένος με δύο ονόματα να σου κάνουν  διπλές ιατρικές εξετάσεις και να σου δίνουν διπλό συσσίτιο. Φέρνω παράδειγμα το νοσοκομείο, επειδή ο ασθενής στα σύγχρονα τεράστια νοσοκομεία, χάνει την ατομικότητά του και τη μοναδικότητά του, ακόμα και τον προσανατολισμό του. Δύσκολο να βρεις χωρίς οδηγό την έξοδο τεράστιου νοσοκομείου, ακόμα και με το εξιτήριο στο χέρι,   

Υπήρξε κάποτε διχωγνωμία  δημοσιογράφων, ως προς το αν είναι κάποιος συγγραφέας αληθινό πρόσωπο ή είναι σωσίας, σαν τον ήρωα της κινηματογραφικής ταινίας, "Λέγε με Κιούμπρικ". Είμαστε τελικά ένας ή πολλοί; 

Στην ερώτηση ποιός θα μας πει ποιοί είμαστε, η απάντηση που έρχεται στο μυαλό είναι  θα μας το πει αυτός που γνωρίζει τον εαυτό του. Αν δεν γνωρίζει κανείς τον εαυτό του δεν γνωρίζει και τους άλλους και το σπουδαιότερο, δε γνωρίζει το Θεό.  Αν δεν γνωρίζουμε τον εαυτό μας, δεν έχουμε ορθή συνειδιτοποίηση. Κι όταν δεν έχουμε ορθή συνειδητοποίηση αρρωσταίνουμε. 

Σε ποιόν άραγε θέλοιυμε να μοιάσουμε; Γιατί δεν υπάρχουν σήμερα πρότυπα, τα οποία αξίζει να μιμηθούμε; Σε ποιόν αναφέρονται τα σημερινά πρότυτα; Σε τίνος όνομα; Στο όνομα του Χριστού ή στο όνομα του διαβόλου;  Θέλουμε να είμαστε υιοί του φωτός  ή θέλουμε να είμαστε υιοί του σκότους; 

Αφήσαμε τους μύθους ακόμα και την ίδια την Παράδοση για  να ξεφύγουμε στο απόλυτο, στο αφηρημένο, στο ανεικονικό, αλλά ο λαός μας δεν αγαπάει τις θεωρίες και  τα βιβλία με εξαίρεση τον Καζαμία. . Παλιά σε κάθε σπίτι υπήρχε το εικονοστάσι και τα Ιερά Γράμματα. Ο λαός μας  μπορεί κα να φοβάται τα βιβλία. Τα γράμματα τρελαίνουν τους ανθρώπους. Δεν εμπιστεύεται τους διανοουμένους. 

Όταν ο διάσημος Γάλλος αρχιτέκτων Λε Κορμπυζιέ ήρθε στα ελληνικά νησιά, και  είδε την αρχιτεκτονική των νησιώτικων σπιτιών ,έγραψε στους φίλους του στη Γαλλία, "ελάτε στα ελληνικά νησιά, να θεραπευτείτε."  'Ενα Ισπανός ποιητής ο Πιέρρα είπε, πως ήρθε στην Ελλάδα δεκαπέντε φορές και έγραψε μια συλλογή ποιημάτων με ποιήματα για την Ελλάδα. Όταν ρωτήθηκε γιατί αγαπάει τόσο την Ελλάδα, απάντησε  πως στην Ελλάδα σώζεται ακόμα η ζωή στα μέτρα του ανθρώπου.