Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου 2024

Ο Πλάτων, ο Κομφούκιος και η καλύτερη εξουσία

 Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Ο Πλάτων είπε πως η επιστήμη χωρίς αρερή είναι πανουργία.  Στα προλεγόμενα 1978 του βιβλίου του με τον τίτλο "Ο πολιτισμός της μεταβιομηχανικής Δύσης" Ο Ντάνιελ Μπελ γράφει μεταξύ άλλων και τα εξής: Θα έλεγα πως βρισκόμαστε μπροστά σε ένα επικείμενο ξεκαθάρισμα του τοπίου. Η εκπνοή του μοντερνισμού, η ξερασία της κομμουνιστικής ζωής, η ανία του απεριότιστου εγώ και η ασημαντότητατων μονολιθικών πολιτικών ψαλμών, δείχνουιν ότι μια μακρά περίοδος φτάνει σ' ένα αργόσυρτο τέλος.>"

Κατά τον διάσημο αυτόν Αμερικανό δημοσιογράφο και καθηγητή της κοινωνιολογίας στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, ήρθε η ώρα για τη Δύση, να σκεφτεί αυτό που είπε ο Πλάτων και να βάλει ένα όριο ακόμα και στην επιστημονική έρευνα. "Θα θέσουμε άραγε' διερωτάται ο Μπέλ ένα όριο στην εξερεύνηση των πολιτιστικών εκείνων εμπειριών, που πάνε πέρα από ηθικούς κανόνες και εγκολπώνονται το δαιμονιακό με την ψευδαίσθηση, ότι κάθε εμπειρία είναι δημιουργική; Μπορούμε να θέσουμε ένα ΄λοριο στην "ύβριν" (Ελληνικά στο πρωτότυπο). 

Η απάντηση σ' αυτό το ερώτημα, συνεχίζει ο Μπελ.  θα μπορούσε να λύσει την πολιτιστική αντίφαση ανάμεσα στον καπιταλισμό και τον απατηλό του σωσία, τον όμοιο κι αδελφό, την κουλτούρα ατης νεωτερικότητας. Και τότε δεν θα έμενε τίποτε άλλο παρά να εξημερωθεί η οικονομική και πολιτική του κόσμου τούτου. 

Ένας σπουδαίος Κινέζος φιλόσοφος κάποτε, θέλοντας να ωφελήσει τον τόπο του, χρησιμοποιώντας για πρακτικό σκοπό, την ικανότητά του να πείθει τοιυς συνομιλητές του, σκέφτηκε να κάνει ένα μακρινό ταξίδι και να συναντήσει έναν μεγάλο αρχιληστή, που είχε υπό τις διαταγαές του εννέα χιλιάδες τρομερούς ληστές, οι οποίοι λυμαίνονταν μια μεγάλκη επαρχ΄χια της Κίνας. Στάθηκε αδύνατον, να τον πείσουιν οι φίλοι του και οι δικοί του, να μην πραγματοοιησει το παράτολμο αυτό εγχείρημά του.

Ο φιλόσοφος πίστευε ότι με τα αδιάσειστα επιχείρηματά του , θα απείσει τον αρχιληστή, να μην σκοτώνει τον κόσμο, να μην τον καταληστεέι και τον ρημάζει, μια που αυατός είναι ο αδιαφιλονίκητος ,πλέον, άρχοχντας .Θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ο νόμιμος άρχοντας και να κάνει ακριβώς τα ίδια, αν ήθελε.  Ένας τόσο ικανός άναθρωπος, αρχηγός εννέα χιλιάδων φοβερών ληκστών, θα ήταν ικανός, να αντιληφθεί τη λογική πρότασή του.

Ο φιλόσοφος παρέβλεπε βεβαίως το γεγονό ότι οι άνθρωποι ακούουν  και αντιλαμβάνονται μόνον αυτό που θέλουν.  Γι' αυτό και ο πιο εύκολος τρόπος να κάνεις κάποιον, να σε υπακούει, είναι να τον διατάζεις να κάνει αυτό που θέλει. Ο φιλόσοφος όμως , πήγε να ορμηνέψει τον αρχιληστή,να κάνει αυτό που δεν ήθελε.

Ο αρχιληστής που δεν τον επέτρεψε καθόλου να μιλήσει τον φοβέρισε τόσο πολ΄κυ, που ο φιλόσοφος κινδύνεψε να πεθάνει από ο φόβο του, πριν προλάβουν να του πάρουν το κεφάλι οι ληστές. Πώς τόλμησες, του είπε ο αρχιληστής, εσύ ένας διανοούμενος, να εμφανισθείς μπροστά μου; Αν δεν υπήρχατε εσείς, ο λαός δεν θα υπέφερε τα όσο υποφέρει. Οι άρχοντες θα φοβο΄κυνταν την κοινωνική εξέγερση και δεν θα τολμούσαννα καθυποτάξουν τους λαούς. 

Όταν ο φιλόσοφος απομακρύνθηκε αρκετά από το λημέρι των ληστών κι ένοιωσε ασφαλή, είπε στον εαυτό του: Κομφούκιε (ήταν ο Κομφούκιος)μ αφιλ δεν χρειαζόταν καυτηριαση, γιατί πήγες να καυτηιραστείς;

Ο Αμερικανός φιλόσοφος Χένρυ Ντέϊφιν Θορώ γράφε στο βιβλίο του "Αντίσταση στην πολιτική εξουσία", πως  καλύτερη εξουσία είναι αυτή ποιυ κυβερνάει λιγότερο. Προφανώς, γιατί μόνο για λίγο, είναι όργανο του λαού. Ο Θορώ προχωράει ακόμα περισσότερο. Η καλύτερη εξουσία, λέει, αυτή που δεν κυβερνά καθόλου.

Μόσχος Λαγκουβάρδος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟ

 Του Μόσχου Λαγκουβάρδου "Παρακαλώ ουν υμάς, αδελφοί, διά των οικτιρμών του Θεού, παραστήσαι τα σώματα* υμών θυσίαν ζώσαν, αγίαν, ευά...