Ο φόβος

 https://www.spreaker.com/episode/pos-de-tha-phobomaste-ton-thanato--58896498

ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΓΡΑΦΗ

 Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

 Είναι άλλο να σχεδιάζει η ζωή ένα αστείο κι άλλο να κάθεται κανείς στο γραφείο του και να σχεδιάζει αστεία. 

Θα καταλάβεις γιατί ο δικός μας  Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης έγραψε αυτοβιογραφία. Ο Νορβηγός νομπελίστας συγγραφέας Κνουτ Χάμσουν. είδε ιδιότυπο χιούμορ. 

Ο Κνουτ Χάμσουν δεν έγραψε ποτέ ούτε μια σειρά θεατρικού έργου. Η γυναίκα του Χάμσουν ήταν θεατρίνα.

mlvardospot.blogspot.com 

Λεκτικές φούσκες

 Παράδειγμα η νεωτερικότητα. Ας μας δείξουν έvαν άνθρωπο σε ένα τόπο.

mlvardospot.blogspot.com

ΦΥΛΑΓΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΣΟΥ ΚΑΙ Τ' ΑΥΤΙΑ ΣΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΣΕ ΦΥΛΑΝΕ

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Ότι βλέπει κανείς αυτή την τηλεόραση τη νομιμοποιεί και ας μη τον πειράζει αυτό που βλέπει. Ας αιτιάται τον εαυτό του. Ο εξ οικείου πταίσματος ζημιωθείς δεν πρέπει να ζητάει ικανοποίηση.

mlvardospot.blogspot.com

ΜΗ ΝΤΥΝΕΣΤΕ ΣΑΝ ΠΛΗΓΩΜΈΝΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΑ

 Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Μη ντύνεστε σαν πληγωμένα κοτόπυυλα. Όσοι εις Χριστόν εφαπτίσθητε Χριστόν ενεδύσαστε! Όταν είμαστε πληγωμένοι, κρύβοουμε την αδυναμία μας. Όταν δεν βρίσκουμε πού να κρυφτούμε, σκεπάζουμε το πρόσωπό μας με τα χέρια μας, από ένστικτο.

mlvardospot.blogspot.com

ΤΟ ΠΟΛΥ ΤΡΕΞΙΜΟ ΒΛΆΠΤΕΙ ΚΑΜΙΑ ΦΟΡΑ ΤΑ ΠΟΔΙΑ

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

ΤΟ ΠΟΛΥ ΤΡΕΞΙΜΟ ΚΑΜΙΑ ΦΟΡΑ ΒΛΑΠΤΕΙ ΤΑ ΠΟΔΙΑ

Σήμερα περπάτησα πάνω κάτω στη βεράντα οχτώ φορές (επί 100 μ.) ίσον 800 μέτρα.

Άρχισα από 100 μέτρα αυξάνοντας από 100 μέτρα την κάθε μέρα. Ακόμα 100 μέτρα κι αυτή θα είναι η καθημερινή προπόνηση, αν θέλει ο Θεός!

Για να μην κινώ την περιέργεια των γειτόνων αρχίζω την προπόνηση στις πέντε το πρωί , όταν όλοι κοιμούνται.

Έτσι άρχισα με το Μαραθώνιο, αυξάνοντας την απόσταση λίγο λίγο.

Αλλά δεν είμαι βέβαιος αν η υπερβολή του Μαραθώνιου , δέκα χιλιόμετρα την ημέρα είναι καλή. Η Ορθοδοξία έχει την υπερβολή αμαρτία.

Το πολύ τρέξιμο βλάπτει τα πόδια. Όταν συνεχίζεται πρέπει να φορέσει κανείς ειδικές κάλτσες.

mlvardospot.blogspot.com

Ο ΓΙΑΝΝΗΣ

 Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Ο ΓΙΑΝΝΗΣ

Αυτή τη στιγμή. στη Λάρισα . ο καλύτερός μου φίλος είναι ο Γιάννης.

Όταν με δει στο δρόμο μου λέει πάντα το ίδιο πράγμα:

- "Έκλεισες τον πατέρα μου στη φυλακή"

και ξεκαρδίζεται στα γέλια.

Ό κόσμος θα τον κοιτάζει περίεργα.

- Πού τον ξέρεις, θα τον ρωτούν.

Είμαι βέβαιος ότι θα έχει έναν καλό λόγο

να πει για μένα.

mlvardospot.blogspot.com

ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΗΘΕΛΕ ΝΑ ΤΟΝ ΘΥΜΟΥΝΤΑΙ

 Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΗΘΕΛΕ ΝΑ ΤΟΝ ΘΥΜΟΥΝΤΑΙ

Ο γερο πατέρας του προέδρου της Μπουργκίνα Φάσο, Τόμας Σάνκαρα, προειδοποίησε το γιο του ότι ο φίλος του θα τον σκοτώσει και πρέπει να τον συλλάβει . Όλοι στη Μπουργκίνα Φάσσο, το γνώριζαν αυτό ακόμα και ο ίδιος , αλλά ο Τόμας Σάνκαρα αρνήθηκε.

Στον πατέρα του, είπε:, ότι δεν θέλει να τον θυμούνται ως έναν άνθρωπο που δεν πιστεύει στη φιλία!

mlvardospot.blogspot.com

ΦΥΛΑΞΕ ΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΣΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

 Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

ΦΥΛΑΞΕ ΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΣΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

"Καθαρίσωμεν εαυτούς από παντός μολυσμού σαρκός και πνεύματος."

Καλόν είναι να μην αφήσουμε τον εαυτό μας να φτάσει στο μυλυσμό, διότι δεν είναι εύκολος ο καθαρισμός.

Ο Κύριος Ιησούς δεν άφηνε να μιλούν τα δαιμόνια. Μας έδινε το παράδειγμα να κάνουμε κι εμείς το ίδιο. Να μην αφήνουμε να μιλούν τα δαιμόνια. Πώς θα μπορέσουμε να τα εμποδίσουμε να μιλούν; Θα μπορέσουμε αν δεν τους ακούμε. α αυτιά μας είναι ανοιχτά, ,αλλά μπορούμε να τα κλείσουμε ή να αλλάξουμε τόπο.

Πώς διακρίνουμε τα δαιμόνια; Τα διακρίνουμε από τη δέσμευση της εσωτερικής μας ελευθερίας. Αν αγαπάμε την εσωτερική μας ελευθερία, θα προσέχουμε να μένουμε μακριά από τα δαιμόνια.

Γρηγορείτε και προσεύχεστε, λέει ο Κύριός μας για να φυλάμε την ελευθερία μας. Τί επίγνωση της ελευθερίας είχαν οι Αγωνιστές του Εικοσιένα, όταν πίστευαν ότι είναι καλύτερη μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή.

mlvardospot.blogspot.com

ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ !

 Εις μνήμην Ιωάννου Αμπελακιώτη

Πριν μερικές δεκαετίες μελετούσα την Αγία Γραφή για να βρω πώς μετατρέπεται η αόρατη πνευματική ενέργεια σε ορατή υλική ενέργεια ανυπολόγιστης ισχύος!  Παραδείγματα είναι τα θαύματα, τόσο οι θαυματουργικές θεραπείες του Χριστού όσο και των Μαθητών Του και όλων των Αγίων της Θεολογίας της Χριστιανικής πίστης. 

¨Οταν πίστεψα ότι βρήκα κάτι, που ήταν γνωστό σχεδόν σε κάθε ορθόδοξο χριστιανό, που αγαπάει την έρευνα και μελετάει την Αγία Γραφή, έγραψα το ρητό σε μια άσπρη κόλλα και την παρέδωσα στο φίλο μου, Ιωάννη Αμεπλακιώτη, άριστο τεχνίτη του κοσμήματος. Αυτός, λες και με περίμενε , άρχισε αμέσως το σκάλισμα και σε λίγες μέρες μου δώρισε μια όμορφης ασημένια ταυτότητα, για να την κρεμάω στο στήθος. 

 Χαρήκαμε κι οι δυό τόσο ο ίδιος για το ωραίο δημιούργημά του, μια μικρή πλακέττα, με την σοφή επιγραφή από την Αγία Γραφή όσο κι εγώ, που θα την  κρεμούσα για πολλά χρόνια στο λαιμό μου, ,μαζί με ένα μπρούτζινο μικρό σταυρό με σκαλισμένο στη μια πλευρά του το "πάτερ ημών στα ρωσσικά, και από την άλλη πλευρά ένα αναγλυφο του ρωσσικού σταυρού.

Πέρασαν έκτοτε πολλά χρόνια και στο διάστημα αυτό έχασα την μικρή πλακέττα και για αρκετό διάστημα ξέχασα και την αναζήτησή μου, ώς προς το πνεύμα που μετατρέπεται με τη χάρη του Θεού σε ανυπολόγιστη δύναμη στον υλικό κόσμο.

Βέβαια δεν είχα κατα νου να βρώ τις χρησιμότητες του Πνεύματος, επειδή δεν ήταν ο χαρακτήρας μου. Δεν υπήρξα ποτέ υπολογιστής. Ποτέ δεν απέδιδα στον εαυτό μου ό,τι μου έδινε ο Θεός. Θεωρούσα τα πάντα ως δώρα του Θεού. 

Τον τελευταίο καιρό όμως, εντελώς ξαφνικά ,αναζωπυρώθηκε το ενδιαφέρον μου για την πηγή της αόρατης πνευματικής ενέργειας, η οποία μετατρέπεται σε δύναμη στον υλικό κόσμο. Όταν άκουγα κάτι τέτοιο το θεωρούσα ότι για μεταφορικό λόγο και όχι για την πραγματικότητα. Όταν π.χ. βρέθηκα κάποτε στο χωριό ένας συγγενής μου είπε  δείχνοντας τον κήπο του. "Βλέπεις αυτόν τον κήπο, αν δεν είμασταν η γυναίκα μου κι εγώ, η έκταση αυτή θα ήταν ζούγκλα. 

Οι Κινέζοι π.χ. που διακρίνονται για το πρακτικό τους πνεύμα λένε πως αυτός που ξέρει να ζει το πνεύμα δεν έχει θέση στο θάνατο.. Με αυτά τα λόγια σαν επωδό, κλείνουν όλα τα παιδικά  κινεζικά παραμύθια. Όπως εμείς που κλείνουμε τα  παιδικά μας  παραμύθια με την επωδό: "Κι έζησαν αυτοί καλά, κι εμείς καλύτερα.". 

Εκεί, λοιπόν, που μελετούσα πάλι το ευαγγέλιο, για την ενέργεια του Πνεύματος, πληροφορήθηκα πριν λίγες μέρες, ότι ο φίλος μου Ιωάννης Αμπελακιώτης εκοιμήθη. Είναι αλήθεια ότι ο χριστιανός που πιστεύει στην άλλη ζωή, με το θάνατο δεν λυπείται, ως οι μη έχοντες ελπίδα, καθώς γράφει στην επιστολή του ο Απόστολος Παύλος. 

Το εντυπωσιακό είναι ότι σήμερα που γράφω αυτές τις γραμμές, βρέθηκε και το έργο του φίλου μου, λες και μου το χάρισε για ακόμα μια φορά, απ'  τον πνευματικό κόσμο, στον οποίο απολαμβάνει την συντοφιά των Αγγέλων, όπως λέει ο Δαβίδ, να χαιρόμαστε και να νιώθουμε αγαλλίαση, "ότι ο μισθός ημών πολύς εν τοις ουρανοίς". 

Ξέρω ότι θά 'θελες, ευγενικέ αναγνώστη, να σου πω,  για το αποτέλεσμα της έρευνάς μου στις Γραφές. Κι εγώ θα τό 'θελα, διότι η γνώση του, αναπτερώνει τις ελπίδες των Ελλήνων, ότι θα περάσουν και αυτή τη δοκιμασία της εποχής με τη νίκη του Σταυρού. ΄"Εχουμε μέσα μας το Χριστό, λέει ο Απόστολος Παύλος και αυτόν εσταυρωμένον. Εν τούτω νίκα'

mlvardosblog.blogspot.com   

Ορθοδοξία, πατροπαράδοτον σέβας

 Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Τον τελευταίο καιρό όλο και πιο πολύ  νιώθω σαν να είμαι ξένος στον τόπο μου ή σαν ένας πρωτόγονος που χάθηκε σε μια σύγχρονη πόλη, σαν ένας αγράμματος που κατέβηκε απ΄ το βουνό. Και δεν είναι κάτι που το νιώθω  μόνο στο κατάστημα κάποιας σύγχρονης  τράπεζας ή σε κάποια φυλακή. Ακόμα κι όταν είμαι ανάμεσα σε άλλους ανθρώπους. Ευτυχώς που δεν υπάρχει ακόμα στην ατμόσφαιρα των ναών της Ορθοδοξίας.  

Φαντάσου να πηγαίνεις σε μια άδεια εκκλησία για να νιώσεις λίγη ηρεμία και να νιώθεις ταραχή ακόμα και εκεί .Θα ήθελα να  παραθέσω εδώ σημάδια της ταραχής και του χάους στις σύγχρονες ελληνικές πόλεις, Το ίδιο θα είναι ίσως και χειρότερα στις σύγχρονες πόλεις στο εξωτερικό.  

Το πρώτο που έρχεται στο νου μου είναι η σκευωρία επιστήμης, τεχνολογίας, βιομηχανίας και εμπορίου. Δεν ξέω πώς να το περιγράψω αυτό.  Ίσως να είναι σκευωρία  της επιστήμης, της τεχνολογίας, της βιομηχανίας, του εμπορίου. Την αποξένωση αυτή τη βλέπεις ακόμα και  στους  επιστήμονες, σ αυτούς που θα εμπιστευτείς τη ζωή σου.  Μια γενική παρακμή επικρατεί παντού. 

Το  μόνο φρούριο που αντιστέκεται ακόμα είναι η πίστη στην Ορθοδοξία, στο πατροπαράδοτον σέβας: Ας ελπίσουμε ότι δε θα καταριφτεί ακόμα και η πίστη. Πώς μας θεραπεύει η Ορθοδοξία, ρώτησα μια αγράμματη γριά . Πώς θεραπεύει τις αναμνήσεις μας;  Τις ξαναζούμε, είπε με το Χριστό. Η ζωή του Χριστού μας θεραπεύει. 

Και γιατί δεν αφήνουυμε  το Χριστό  να μας  θεραπεύσει;  Η υπερηφάνεια είναι το εμπόδιο, είπε. Θυμήθηκα τη Γραφή που λέει, αν δούμε την υπερηφάνει κεί όπου είναι  θέση για το Θεό, να αφήσουμε κάθε άλλο ενδιαφέρον , για να τη βγάλουμε έξω από εκεί. 

  Υπάρχουν πολλές μέθοδοι σωτηρίας

  Υπάρχουν πολλές μέθοδοι σωτηρίας, είπε κάποιος άγιος της Εκκλησίας μας, Την ασθένεια εδιάλεξα.Τί εννοεί άραγε;  Είναι δύσκολο να καταλάβουμε τη μέθοδο αυτή του αγίου. Οι άγιοι της Εκκλησίας αναφέρονται στις μυστικές εμπειρίες, που για να τους καταλαβουμε πρέπει να έχουμε και εμείς τις νυστικές αυτές πνευματικές εμπειρίες των αγίων. 

Η θεολογία της Ορθοδοξίας είναι μυστική και οι άγιοι ονομάζονται μυστικοί.  "Τα άνω θεωρείτε, τα μη βλεπόμενα, τα πνευματικά",  λέει ο Απόστολος Παύλος Το Πνεύμα δε γίνεται αντιληπτό με τις αισθήσεις, αλλά με το νου, την αίσθηση της ψυχής. 

Θα αναφερθούμε σε δύο από αυτές τις μεθόδους , την οικεία  σε μας τους ορθοδόξους μέθοδο της Ορθοδοξίας και την μέθοδο του κόσμου που επικρατεί παντού. Οι αρχαίοι διέκριναν από τότε  τους  ανθρώπους του κόσμου τούτου, τους "εθνικούς" ή "ειδωλολάτρες" και τους χριστιανούς. που ακολουθούν τη χριστιανική διδασκαλία.  

Ο Κύριος λέει στους Μαθητές Του, να ζήτε σ' αυτόν τον κόσμο, χωρίς να είστε από τα στοιχεία αυτού του κόσμου. Η ζωή του χριστιανού είναι πνευματική. Πρότυπο της ζωής αυτής δν είναι οι θεωρίες αλλά ένα πρόσωπο,ο Χριστός.   

Η μέθοδος της Ορθοδοξίας διαφέρει από τις άλλες όσο διαφέρει η θεωρία από την πράξη. Αυτό εννοούν τα λόγια "Ιατρέ, θεράπευσον τον εαυτόν σου". 

 

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΔΟΙΚΙΜΙΟ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΜΗ

Κάποτε έστειλα το βιβλίο μου "Η ζωή είνια πνευμαατική" στον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο με μια πρόταση, να αναλάβει η Εκκλησία την Διδασκαλία της Ελληνικής.

Η Ορθοδοξία που είναι, κοντά στο λαό, έχει τους εργάτες του "θερισμού του Θεού". Ίσα ίσα που η αποστολή της θα είναι να αποκαθάρει τη γλωσσα από την παραμόρφωση την οποία υπέρστη με τις μεταφράσεις στο δυτικό κόσμο.

Η Γραφή λέει "από το λόγο σου θα δικαιωθείς και από το λόγο σου θα καταδικαστείς."  Αυτό σημαίνει ότι το βασικό μου εργαλείο για τη διάσωσγ του πολιτισμού και την έξοδο της Ελλάδος από την παρακμή είναι η Ελληνική γλώσσα. Στη γλώσσα ο λαός αποθησαυρίζει τη σοφία του. Ο νέος δικτάτορας θα είναι αιώνιος, λέει κάποιος σύγχρονος φιλόσοφος, όχι επειδή θα είναι ανεξάντλητη η ενέργεια, αλλά από την άγνοια της ελευθερίας! Κανένας δε θα αγωνιστεί γι' αυτήν!

 

 

Υπάρχουν πολλές μέθοδοι σωτηρίας

 Του Μόσχου Λαγκουβάρ

Υπάρχουν πολλές μέθοδοι σωτηρίας, είπε κάποιος άγιος της Εκκλησίας μας, Την ασθένεια εδιάλεξα.Τί εννοεί άραγε;  Είναι δύσκολο να καταλάβουμε τη μέθοδο αυτή του αγίου. Οι άγιοι της Εκκλησίας αναφέρονται στις μυστικές εμπειρίες, που για να τους καταλαβουμε πρέπει να έχουμε και εμείς τις νυστικές αυτές πνευματικές εμπειρίες των αγίων. 

Η θεολογία της Ορθοδοξίας είναι μυστική και οι άγιοι ονομάζονται μυστικοί.  "Τα άνω θεωρείτε, τα μη βλεπόμενα, τα πνευματικά",  λέει ο Απόστολος Παύλος Το Πνεύμα δε γίνεται αντιληπτό με τις αισθήσεις, αλλά με το νου, την αίσθηση της ψυχής. 

Θα αναφερθούμε σε δύο από αυτές τις μεθόδους , την οικεία  σε μας τους ορθοδόξους μέθοδο της Ορθοδοξίας και την μέθοδο του κόσμου που επικρατεί παντού. Οι αρχαίοι διέκριναν από τότε  τους  ανθρώπους του κόσμου τούτου, τους "εθνικούς" ή "ειδωλολάτρες" και τους χριστιανούς. που ακολουθούν τη χριστιανική διδασκαλία.  

Ο Κύριος λέει στους Μαθητές Του, να ζήτε σ' αυτόν τον κόσμο, χωρίς να είστε από τα στοιχεία αυτού του κόσμου. Η ζωή του χριστιανού είναι πνευματική. Πρότυπο της ζωής αυτής δν είναι οι θεωρίες αλλά ένα πρόσωπο,ο Χριστός.   

Η μέθοδος της Ορθοδοξίας διαφέρει από τις άλλες όσο διαφέρει η θεωρία από την πράξη. Αυτό εννοούν τα λόγια "Ιατρέ, θεράπευσον τον εαυτόν σου". 

(Συνεχίζεται)

mlvardospot.blogspot.com 

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΔΟΙΚΙΜΙΟ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΜΗ

Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Θα προσκαλούσα όλους αυτούς που έχουν νου για να σκέφτονται. Θα μάζευα πενήντα ή και εκατό νοματέους και θα έδινα στον καθένα μία μόνο λέξη να τη μελετήσει από τις ρίζες της μέχρι τώρα, σημειώνοντας και τις παραπομπές.

Από ποιές, άραγε , λέξεις θα άρχιζα την έρυνα της ορθός συνειδητοποιήσεως; Από την Ελευθερία; Από την Δημοκρατία; Από τη γλώσσα; Υπάρχει πλούτος πολύς. Η Ελληνική είναι η πλουσιότερη γλώσσα στον κόσμο!

Κάποτε έστειλα το βιβλίο μου "Η ζωή είνια πνευμαατική" στον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο και με ευχαρίστησε με χειρόγραφη απάντηση. Πήρα το θάρρος και του έγραψα μια πρόταση, να αναλάβει η Εκκλησία την Διδασκαλία της Ελληνικής. Πααρέλειψα να του γράφω ότι δεν έχω τις ιδέες των "μορφωμένων" στη Δύση.

Η Ορθοδοξία που είναι, κοντά στο λαό, έχει τους εργάτες του "θερισμού του Θεού". Ίσα ίσα που η αποστολή της θα είναι να αποκαθάρει τη γλωσσα από την παραμόρφωση την οποία υπέρστη με τις μεταφράσεις στο δυτικό κόσμο.

Ο σεβασμιώτατος μου απαντησε προφορικά, όταν πήγα στην ομιλία του . Μου είπε ότι δεν υπάρχουν δάσκαλοι. Κρίμα που δεν ήμουν σαφής. Θα τουο εξηγούσα ότι οι δάσκαλοι έχουν κι αυτοί ευθύνη στην παρακμή της Ελληνικής.

(Συνεχίζεται)

mlvardospot.blogspot.com

Αν ο προορισμός μας ήταν να βγάλουμε τον κόσμο απ΄ την παρακμή, τί θα κάναμε;

Η Γραφή λέει "από το λόγο σου θα δικαιοωθείς και από το λόγο σου θα καταδικαστείς."  Αυτό σημαίνει ότι το βασικό μου εργαλείο θα είχα τη γλώσσα. Στη γλώσσα ο λαός αποθησαυρίζει τη σοφία του. Άρα το πρώτο που θα έκανα θα ήταν να διορθώσω την παρακμή της γλώσσας. Παρακμή της γλώσσας είναι η παραμόρφωση της γλώσσας. Το στοιχείο που μπορεί να καταστρέψει τον κόσμο είναι η παραμάορφωση της γλώσσας. Ο εχθρός υποβάθμιση το ρόλο του φιλολόγου. Σε όλο τον κόσμο ο πολιτισμός υποτιμήθηκε. Ο κόσμος έφτασε να εννοεί ως πολιτισμό τον τεχνικό πολιτισμό. Δεν βλέπει την παρακμή στην υποτίμηση του Πνεύματος. Τώρα κανένας δεν αποδίδει την παρακμή την υποτίμηση του Πνεύματος. 

(Συνεχίζεται)

mlvardospot.blogspot.com 

Περί προορισμού

   …

Δίδαγμα του αποστόλου Παύλου για τον προορισμό προς τη σωτηρία (βάσει της Επιστολής προς Ρωμαίους)

Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων

 Δίδαγμα του αποστόλου Παύλου για τον προορισμό προς τη σωτηρία
(βάσει της Επιστολής προς Ρωμαίους)

Η Επιστολή προς Ρωμαίους είναι μία από τις λίγες επιστολές του Αποστόλου Παύλου η πατρότητα της οποίας δεν αμφισβητήθηκε ποτέ από στην επιστημονική βιβλιογραφία. Πέραν αυτού, έχουν καταβληθεί αρκετές προσπάθειες επαλήθευσης της αυθεντικότητας άλλων επιστολών ακριβώς μέσω της σύγκρισής τους με την εν λόγω επιστολή.

Ο Απόστολος Παύλος συνέταξε την Επιστολή προς Ρωμαίους με πρωταρχικό στόχο την ανάπτυξη της δικής του αντίληψης του χριστιανισμού και του συσχετισμού του με το θρήσκευμα της Παλαιάς Διαθήκης, από το οποίο μετεξελίχθηκε. Ακόμα και αν ο Παύλος, γράφοντας την επιστολή είχε συγκεκριμένες πρακτικές αφορμές (δηλαδή επιθυμία του να επισκεφθεί τη Ρώμη και να επικοινωνήσει με τους ντόπιους χριστιανούς), την χρησιμοποίησε για να δημιουργήσει ένα θεσμικό θεωρητικό έργο, στο οποίο ο χριστιανισμός νοείται ως νέα θρησκεία που ήρθε να αντικαταστήσει τον νόμο του Μωυσή.

Στην Επιστολή προς Ρωμαίους υπάρχουν πολλά χωρία τα οποία κατά τη διάρκεια αιώνων αποτελούν αντικείμενο λογομαχιών. Ένα από τέτοια κείμενα θα ήθελα να σχολιάσω στη σημερινή μου έκθεση. Στο κείμενο αυτό πρόκειται περί του προκαθορισμού της σωτηρίας. Ο Απόστολος γράφει τα ακόλουθα:

Ελληνιστική κοινή

Οἴδαμεν δὲ ὅτι τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν, τοῖς κατὰ πρόθεσιν κλητοῖς οὖσιν·ὅτι οὓς προέγνω, καὶ προώρισε συμμόρφους τῆς εἰκόνος τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ, εἰς τὸ εἶναι αὐτὸν πρωτότοκον ἐν πολλοῖς ἀδελφοῖς·οὓς δὲ προώρισε, τούτους καὶ ἐκάλεσε, καὶ οὓς ἐκάλεσε, τούτους καὶ ἐδικαίωσεν, οὓς δὲ ἐδικαίωσε, τούτους καὶ ἐδόξασε (Ρωμ. 8:28–30).

Απόδοση στη δημοτική

Εκείνους που αγαπούν τον Θεόν όλα υποβοηθούν και συνεργάζονται δια το καλόν των· εις αυτούς δηλαδή, οι οποίοι σύμφωνα με την προαιώνιον πρόθεσιν του Θεού έχουν κληθή και έχουν δεχθή την σωτηρίαν. Διότι εκείνους τους οποίους ο Θεός έχει προγνωρίσει, τους προώρισε να γίνουν ομοιόμορφοι προς την ένδοξον εικόνα του Υιού του, ώστε να είναι ο Υιός του Θεού πρωτότοκος μεταξύ πολλών αδελφών. Εκείνους δε που προώρισε, αυτούς και εκάλεσε· και αυτούς που εκάλεσε, τους κατέστησε δικαίους· και εκείνους που εδικαίωσε, αυτούς και εδόξασε (Ρωμ. 8:28–30).

Η πρώτη πρόταση αυτού του κειμένου αναφέρεται στα «παθήματα τοῦ νῦν καιροῦ» (δηλαδή, όσα υποφέρουμεν κατά τη διάρκεια της παρούσης ζωής), για τα οποία επρόκειτο ανωτέρω (Ρωμ. 8:18). Δεν πρέπει να τα φοβούμαστε, γιατί συνεπάγονται καλές συνέπειες.

Στη δεύτερη πρόταση ο Παύλος, αναπτύσσοντας το θέμα του προορισμού προς σωτηρία, προβαίνει σ’ έναν σημαντικό ισχυρισμό για τον Υιό του Θεού: μέσω της συμμόρφωσης μ’ Αυτόν όσων πίστεψαν σ’ Αυτόν, πρέπει να γίνει «πρωτοτόκος μεταξύ πολλών αδελφών». Η λέξη «πρωτότοκος» αναδεικνύει ιδιαίτερα προτερήματα του πρώτου υιού έναντι των άλλων: σύμφωνα δε με τις διατάξεις της Παλαιάς Γραφής, ο πρωτότοκος υιός είναι ο βασικός κληρονόμος και απολαμβάνει την ευλογία του πατέρα (Γεν. 25:30–34; 27:35–36). Μέσω της αναδοχής της ανθρώπινης σάρκας ο Υιός του Θεού κατέστησε τους ανθρώπους υιοθετημένους στον Πατέρα του και όσοι του συμμορφώνονται γίνονται αδελφοί του.

Αυτό όμως δεν αφορά όλους, αλλά μόνο όσους ο ίδιος ο Θεός «προέγνω» (δηλαδή, προγνώρισε), «προώρισεν»,  «ἐκάλεσεν, «ἐδικαίωσεν» και «ἐδόξασεν». Σ’ αυτή τη συνέπεια πέντε ρημάτων το καθένα έχει δική του έννοια σημαίνοντας διάφορα στάδια της θείας ενέργειας ως προς όσους εξέλεξε ο Θεός.

Το ρήμα «προέγνω» αφήνει να εννοηθεί ότι ο Θεός εκ των προτέρων γνωρίζει την τύχη του κάθε ανθρώπου, γνωρίζει το μέλλον όπως γνωρίζει και το παρόν και επιλέγει εκ των προτέρων τους εκλεκτούς Του εξ αυτών που μέλλει να γεννηθούν εις τη γήινη ζωή. Στην αρχή του Βιβλίου του Ιερεμία ο Θεός απευθύνει στον προφήτη τα ακόλουθα λόγια: «Πρὸ τοῦ με πλάσαι σε ἐν κοιλίᾳ ἐπίσταμαί σε καὶ πρὸ τοῦ σε ἐξελθεῖν ἐκ μήτρας ἡγίακά σε, προφήτην εἰς ἔθνη τέθεικά σε» (Ιερ. 1:5). (Απόδοση στη δημοτική: Σε γνωρίζω πολύ καλά, πριν ακόμη σε πλάσσω ως έμβρυον εις την κοιλίαν της μητρός σου και πριν γεννηθής, σε καθιέρωσα εις υπηρεσίαν του έργου μου· σε εγκατέστησα προφήτην δια τα έθνη). Ο Προφήτης λοιπόν είναι άνθρωπος ο οποίος με τη Θεία Πρόνοια προορίζεται για διακονία προτού καν γεννηθεί.

Το ρήμα «προώρισεν» αναφέρεται στην απόφαση που έχει ληφθεί εκ των προτέρων. Είναι εύλογο να αναφερθούμε στην αρχή της Επιστολής προς Εφεσίους, όπου ο Παύλος μας λέει ότι ο Θεός «ἐξελέξατο ἡμᾶς ἐν αὐτῷ[i] πρὸ καταβολῆς κόσμου εἶναι ἡμᾶς ἁγίους καὶ ἀμώμους κατενώπιον αὐτοῦ, ἐν ἀγάπῃ προορίσας ἡμᾶς εἰς υἱοθεσίαν διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς αὐτόν, κατὰ τὴν εὐδοκίαν τοῦ θελήματος αὐτοῦ… ἐν ᾧ[ii] καὶ ἐκληρώθημεν προορισθέντες κατὰ πρόθεσιν τοῦ τὰ πάντα ἐνεργοῦντος κατὰ τὴν βουλὴν τοῦ θελήματος αὐτοῦ» (Εφ. 1:4–5, 11). (Απόδοση στη δημοτική: Μας εξέλεξε σύμφωνα με την εκλογήν, που μας έκανε δια του Ιησού Χριστού, πριν ακόμη δημιουργηθή ο κόσμος, προς τον σκοπόν να είμεθα ημείς άγιοι και ανεπίληπτοι ενώπιόν του. Εν τη αγάπη του δε προώρισεν ημάς ν' αποκτήσωμεν την υιοθεσίαν και να γίνωμεν τέκνα του κατά χάριν δια μέσου του Ιησού Χριστού, σύμφωνα με την αγαθήν του διάθεσιν και το άγιόν του θέλημα). Εδώ αναδύεται η ιδέα ίδια μ’ αυτή που προέρχεται στο εξεταζόμενο χωρίο από την Επιστολή προς Ρωμαίους, ότι οι πιστεύσαντες εις τον Χριστόν είναι αυτοί τους οποίους ο Θεός εκ των προτέρων προόρισε για την υιοθέτηση.

Πώς να καταλάβουμε τι σημαίνει να είμαστε «σύμμορφοι τῆς εἰκόνος τοῦ Υἱοῦ Αὐτοῦ»; Ορισμένοι ερμηνευτές[iii] διαβλέπουν εδώ την παραπομπή στη βιβλική αφήγηση της πλάσης του ανθρώπου κατά την εικόνα του Θεού (Γεν. 1:27) και στο δίδαγμα του Παύλου για τον Χριστό ως την «εικόνα του αόρατου Θεού» (Β΄ Κορ. 4:4 και Κολ. 1:15). Άλλοι[iv] το παραλληλίζουν με το δίδαγμα του Παύλου για τον Χριστό ως επουράνιο άνθρωπο και ως νέο Αδάμ, καθώς όσοι πίστεψαν σ’ Αυτόν θα φορέσουν την εικόνα Αυτού, ενώ παλαιότερα φορούσαν την εικόνα του χοϊκού Αδάμ (Α΄ Κορ. 15:49).

Το ρήμα «εκάλεσεν» μας παραπέμπει στην ίδια την αρχή της Επιστολής προς Ρωμαίους, όπου ο Παύλος επικαλεί τον εαυτό του ως «κλητό Απόστολο» και τους παραλήπτες του μηνύματός τους ως «κλητούς του Ιησού Χριστού» και ως «κλητούς Αγίους» (Ρωμ. 1:1–7). Η λειτουργία της θείας κλήσης μπορεί να διασαφηνιστεί από τις περιπτώσεις των κλήσεων για διακονία των αρχόντων και προφητών του λαού του Ισραήλ, ειδικότερα του Μωυσή, (Εξ. 3:1–4:16), του Σαμουήλ (Α΄ Βασ. 3:1–15), του Ησαΐα  (Ισ. 6:1–10), του Ιερεμία (Ιερ. 1:4–9) και του Ιεζεκιήλ (Ιεζ. 2:1–3:11). Οι ιστορίες τους διαφέρουν πολύ μεταξύ τους, αλλά σε όλες αυτές αναδύονται δύο κρίσιμες πτυχές: 1) η πρωτοβουλία πάντα προέρχεται από τον Θεό  2) ο άνθρωπος δεν αισθάνεται έτοιμος για την αποστολή που του ανατίθεται. Μερικές φορές ο άνθρωπος αντιδρώντας στην κλήση του Θεού αρνείται ή και αντιστέκεται, αλλά ο Θεός επιμένει.

To ρήμα «εδικαίωσεν» αποδίδει ένα από τα κυριότερα θέματα της Επιστολής προς Ρωμαίους που είναι η δικαίωση με την πίστη στον Ιησού Χριστό. Το θέμα αυτού κυριαρχούσε στην επιστολή σε μεγάλη έκταση (Ρωμ. 3:21–5:5). Και όμως ο τελικός κρίκος της αλυσίδας δεν είναι η δικαίωση, όπως θα μπορούσε να αναμένει κανείς παρακολουθώντας τον προηγούμενο ειρμό, αλλά ο δοξασμός[v]. Ποια έννοια προσδίδει ο Παύλος στο ρήμα «εδόξασεν»; Πιθανώς την καλύτερη εξήγηση αποτελούν τα λόγια του ιδίου από τη Β΄ Επιστολή προς Κορινθίους: «ἡμεῖς δὲ πάντες ἀνακεκαλυμμένῳ προσώπῳ τὴν δόξαν Κυρίου κατοπτριζόμενοι τὴν αὐτὴν εἰκόνα μεταμορφούμεθα ἀπὸ δόξης εἰς δόξαν, καθάπερ ἀπὸ Κυρίου Πνεύματος» (Β΄ Κορ. 3:18). (Απόδωση στη δημοτική: Ημείς δε όλοι με ακάλυπτον το πρόσωπον αντικατοπτρίζομεν την δόξαν του Κυρίου και μεταμορφωνόμεθα εις αυτήν ταύτην την εικόνα του προχωρούντες από δόξης εις δόξαν, όπως από το Πνεύμα, από τον Κυριον). Το δίδαγμα που αναπτύχθηκε από τον Παύλο στο εξεταζόμενο χωρίο, θέτει πολλά ερωτήματα έναντι των ερμηνευτών. Εάν ο Θεός προκαθορίζει εκ των προτέρων την τύχη του ανθρώπου, σε τι συνίσταται η ελευθερία της βούλησής του; Και φέρει κάποια ηθική ευθύνη για τις πράξεις του; Αν άλλοι άνθρωποι εκ των προτέρων είναι προορισμένοι προς τη σωτηρία και άλλοι προς τον όλεθρο, μπορεί να αποκαλεστεί ο Θεός ως δίκαιος; Είναι σε θέση οι άνθρωποι να επηρεάζουν την τύχη τους ή όλα είναι υποταγμένα στη θέληση της ειμαρμένης; Εάν οι τύχες των ανθρώπων είναι προκαθορισμένες εκ των προτέρων μήπως η ανθρώπινη κοινωνία παρομοιάζεται μ’ ένα θέατρο, στο οποίο όλοι οι ρόλοι είναι προγραμμένοι και κάθε ηθοποιός είναι υποχρεωμένος να ακολουθεί τη βούληση του σκηνοθέτη;

Στις θεολογικές παραδόσεις της χριστιανικής Δύσης και της Ανατολής το δίδαγμα του Παύλου για τον προορισμό έτυχε διαφορετικών ερμηνειών οι οποίες οδήγησαν στη διαμόρφωση δύο διαφορετικών αντιλήψεων της συμμετοχής του Θεού στην υπόθεση της σωτηρίας των ανθρώπων.

Στη Δύση επικρατεί η άποψη του Αγίου Αυγουστίνου ο οποίος ερμήνευε το κείμενο αυτό υπό την έννοια ότι ο Θεός προόρισε άλλους ανθρώπους για την σωτηρία και άλλους για την καταδίκη, ενώ η ελεύθερη βούληση δεν διαδραματίζει κανένα ρόλο στην υπόθεση της σωτηρίας. Προορισμένοι για την σωτηρία είναι όλοι αυτοί στους οποίους ο Θεός δίνει την πίστη και αφού ο Θεός την δίνει, η βούληση του ανθρώπου δε μπορεί να αντισταθεί σ’ αυτήν. Ο Θεός διδάσκει τους μεν την πίστη, τους δε όμως όχι. Τους πρώτους μεν διδάσκει κατά την ευσπλαχνία του, τους δεύτερους δε δεν διδάσκει κατά τη δίκαιη κρίση.[vi] Επειδή όλοι οι άνθρωποι ακολουθώντας τον Αδάμ, έτυχαν δίκαιης καταδίκης, δε θα υπήρχε καμία μομφή στον Θεό, ακόμα και αν κανένας δε θα απαλλασσόταν από την καταδίκη[vii]. Με άλλα λόγια, ακόμα και αν ο Θεός δε θα έσωζε κανέναν, δε θα μπορούσε κανείς να τον μεμφθεί γι’ αυτό. Όσον αφορά στο ερώτημα γιατί ο Θεός εκλέγει τους μεν και όχι τους δε, δεν πρέπει να αναζητηθεί καν η απάντηση, επειδή «ἀνεξερεύνητα τὰ κρίματα αὐτοῦ καὶ ἀνεξιχνίαστοι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ!» (Ρωμ. 11:33)[viii].

 Από αυτές τις αντιλήψεις του Αυγουστίνου απορρέει η σκέψη ότι δε σώζονται και δε μπορεί να σωθούν ούτε προορίζονται για τη σωτηρία ούτε όσοι δεν άκουσαν το κήρυγμα του Ευαγγελίου ούτε όσοι δεν αποκρίθηκαν στο κήρυγμα αυτό ούτε τα αβάπτιστα βρέφη. Σώζονται μόνο όσοι είναι εκ των προτέρων προορισμένοι προς αυτό και όσοι εκ του προορισμού αυτού αξιώθηκαν το χάρισμα της πίστης και της σωτήριας χάριτος[ix].

Το δίδαγμα ότι κατά τη δικαιοσύνη όλοι οι άνθρωποι πρέπει να είναι καταδικασμένοι και ότι μόνο κατά το έλεος του Θεού ορισμένοι γίνονται εκλεγμένοι για τη σωτηρία, αναπτύχθηκε από τους θεολόγους της Μεταρρύθμισης. Η έννοια του «διττού προορισμού» έγινε ακρογωνιαίος λίθος του θρησκευτικού δόγματος του Λουθήρου και του Καλβίνου. Κατά την άποψη του Καλβίνου, ο Αδάμ «προσέκοψε επειδή αυτό ορίστηκε από τον Θεό», αν και προσέκρουσε «λόγω των δικών του κακιών»[x]. Όσο ο Καλβίνος, τόσο και Λούθηρος αρνήθηκαν την ύπαρξη της ελεύθερης βούλησης στον πεσμένο άνθρωπο και τη δυνατότητά της να επηρεάσει τη σωτηρία του ανθρώπου. Μιλώντας για τους άθλους των μαρτύρων, ο Λούθηρος αποδίδει την αντοχή τους αποκλειστικά στη χάρι του Θεού και όχι στη δική τους ελεύθερη βούληση: «Δεν υπάρχει εδώ καμία ελευθερία και καμία ελεύθερη βούληση, δεν είναι δυνατό να αλλάξει κανείς τον εαυτό του ούτε να θελήσει τίποτε άλλο μέχρι να εδραιωθεί στον άνθρωπο το πνεύμα και η χάρις του Θεού»[xi]. Ο αγώνας για την ψυχή του κάθε ανθρώπου δεν διεξάγεται μέσα στον άνθρωπο, αλλά εξωτερικά αυτού – μεταξύ του Θεού και του διαβόλου. Η βούληση του ανθρώπου, όπως φορτιάρικα ζώα, βρίσκεται μεταξύ του θελήματος του Θεού και του θελήματος του Σατανά: αν ο Θεός κατακτήσει τον άνθρωπο, εκείνος ακολουθεί τον Θεό, ενώ αν επικρατήσει ο Σατανάς, ο άνθρωπος θα ακολουθήσει τον Σατανά.[xii] Ο ίδιος ο άνθρωπος, μ’ αυτόν τον τρόπο, παραμένει μόνο ένας παθητικός θεατής της ιδίας του σωτηρίας ή καταδίκης.

Η θεολογική παράδοση της χριστιανικής Ανατολής αντιλήφθηκε διαφορετικά το δίδαγμα του Παύλου και έδωσε διαφορετικές εμφάσεις στην ερμηνεία του εξεταζόμενου χωρίου της Επιστολής προς Ρωμαίους. Από την άποψη των Πατέρων της Ανατολικής Εκκλησίας όλοι οι άνθρωποι πλασμένοι από τον Θεό είναι προορισμένοι για τη σωτηρία και δεν υπάρχει ούτε ένας που να ήταν εκ των προτέρων προορισμένος για τον όλεθρο, την καταδίκη ή το ανάθεμα. Το είπε τον τέταρτο αιώνα ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος επιμένοντας ότι «όλοι εκλήθησαν, αλλά δεν υπάκουσαν όλοι»[xiii]. Αναρωτιέται ο Χρυσόστομος: «Εάν αμάρτησαν όλοι, γιατί οι μεν σώθηκαν και οι δε χάθηκαν;» και απαντάει ο ίδιος: «Επειδή δε θέλησαν όλοι να προσέλθουν, αν και όλοι είναι σωσμένοι κατά το θέλημα του Θεού, επειδή όλοι είναι έχουν κληθεί»[xiv]. Με άλλα λόγια, όλοι μηδενός εξαιρουμένου είναι προορισμένοι για τη σωτηρία, αλλά σώζονται μόνο όσοι αποκρίθηκαν οικειοθελώς στην κλήση του Θεού, ενώ όσοι απορρίπτουν την κλήση του Θεού δε σώζονται.

Τον πέμπτο αιώνα για τον καθολικό προορισμό για τη σωτηρία κάνει λόγο ο Κύριλλος Αλεξανδρείας:

Ο Ιησούς Χριστός είπε απ’ ευθείας: «Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς.» (Ματ. 11:28). Εκαλέσατο τους πάντας και κανένας δεν έμενε αμέτοχος της χάριτος. Ο γαρ λέγων περί πάντων, δεν αφήνει απολύτως κανέναν εκτός. Όσους προώρισε για την μετοχή των μελλόντων αγαθών γνωρίζων ποιοι θα είναι, ο Ίδιος, όπως ειπώθηκε, και κάλεσε ούτως ώστε γεύτηκαν δικαίωσης μέσω της πίστης εις Αυτόν γινόμενοι ήδη ανεπίδεκτοι της αμαρτίας[xv].

Τον ενδέκατο αιώνα στην ερμηνεία του εν λόγω χωρίου της Επιστολής προς Ρωμαίους αναφέρεται ο Συμεών ο Νέος Θεολόγος, λογομαχώντας όσους «διαστρεβλώνουν προς τον όλεθρο των ιδίων» τα λόγια του Αποστόλου και λένε «τι με ωφελεί να αναλάβω πολλούς κόπους και να δείξω τη στροφή προς τη μετάνοια, αφού δεν προορίστηκα από τον Θεό για την σωτηρία;». Απαντώντας σ’ αυτά τα άτομα ο Συμεών γράφει:

Μήπως δεν ακούτε κάθε μέρα τον Σωτήρα που καλεί: «Ζω Εγώ και δεν επιθυμώ τον θάνατο του αμαρτωλού, αλλά να μεταστραφεί και να είναι ζωντανός»; Μήπως δεν ακούτε πως Αυτός λέει: «Μετανοείτε, καθώς πλησίασε η Βασιλεία των Ουρανών». Μήπως είπε σε άλλους: «Μη μετανοείτε, επειδή δε θα σας δεχθώ», ενώ σε άλλους, που είναι προορισμένοι: «Εσείς όμως μετανοείτε, επειδή εσάς σας προγνώρισα»; Όχι! Αλλά κάθε μέρα, σε κάθε εκκλησία καλεί εις ολόκληρο τον κόσμο: «Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς». Ελάτε, λέει, πεφορτισμένοι με πολλές αμαρτίες σ’ Αυτόν που αναλαμβάνει την αμαρτία του κόσμου![xvi]

Καλεσμένος προς την σωτηρία και προορισμός για τη θέωση είναι, κατά την άποψη του Συμεών, κάθε άνθρωπος, επομένως όποιος θελήσει μπορεί να γίνει δικαιωμένος και δοξασμένος. Ο Θεός επιθυμεί να καταστήσει όλους τους ανθρώπους θεούς κατά χάριν:

Η Χάρις του Αγίου Πνεύματος ορμάει να αναφλέξει στις ψυχές μας ούτως ώστε … πλησιάζοντας στη φωτιά – είτε ο καθένας μας χωριστά ή, αν γίνεται, όλοι μαζί – να αναφλεγόμαστε και να λάμψουμε σαν θεοί… Πιστεύω ότι όλα είναι έτσι στην πράξη και ότι σ’ αυτό συνίσταται το θέλημα του Θεού για μας …[xvii]

Η σωτηρία, σύμφωνα με το δόγμα των ανατολικών Πατέρων της Εκκλησίας, αποτελεί καρπό της συνεργίας μεταξύ του Θεού και του ανθρώπου. Σ’ αυτή τη συνεργία σημαντικότατος ρόλος διαδραματίζεται από την ελεύθερη βούληση του ανθρώπου, η οποία μπορεί να στραφεί τόσο προς το αγαθό όσο προς το κακό. Εάν στρέφεται προς το κακό, αυτό δεν έγινε επειδή ήταν προκαθορισμένο έτσι από τον Θεό, αλλά επειδή ο άνθρωπος κάνει την ελεύθερη επιλογή του προς το κακό. Και αν στρέφεται προς το καλό, αυτό συμβαίνει – αν και με την ενέργεια της χάριτος του Θεού – αλλά πάλι όχι χωρίς τη συμμετοχή του ίδιου του ανθρώπου. Ο αγώνας για τη σωτηρία διεξάγεται μέσα στο άνθρωπο και όχι εξωτερικά του. Ο διάβολος μπορεί με χρήση διάφορων μέσων να επηρεάσει τον άνθρωπο, αλλά ο άνθρωπος είναι σε θέσει να αντιδρά σ’ αυτόν. Το θέλημα του διαβόλου δε μπορεί να καταστρέψει τον άνθρωπο, γιατί σε τελική ανάλυση καθοριστικός παράγοντας της ανθρώπινης τύχης είναι ακριβώς η στροφή της ελεύθερης του βούλησης προς το καλό ή προς το κακό.

Αυτό δε σημαίνει ότι στην χριστιανική Ανατολή υποτιμούσαν τη σημασία του προορισμού, του επαγγέλματος και της ενέργειας της χάριτος του Θεού στη σωτηρία του ανθρώπου. Αυτό σήμαινε μόνο ότι για τους Πατέρες της Ανατολικής Εκκλησίας δεν είναι καθόλου οικεία η αντίληψη του Θεού ως Τιμωρού, ο οποίος θα έπρεπε, κατά δικαιοσύνη, να καταστρέψει όλους τους ανθρώπους αφότου έπεσαν σε αμαρτία και μόνο από έλεος σώζει μερικούς. Ακολουθώντας τον Παύλο, οι θεολόγοι της ορθόδοξης Ανατολής πίστευαν ότι ο Θεός «θέλει να σωθούν όλοι οι άνθρωποι» (Α΄ Τιμ. 2:4). Η σωτηρία του κάθε ανθρώπου αποτελεί συνέπεια της αγάπης του Θεού προς όλο το ανθρώπινο γένος, και όχι ένα προϊόν του ότι ο Θεός εξαιτίας κάποιας ασύλληπτης ευσπλαχνίας του, εξαιρεί από τη «μάζα καταδικασμένων αμαρτωλών» κάποιους εκλεκτούς, στους οποίους χαρίζει τη σωτηρία παρά τη δική του δικαιοσύνη.

Η ανασκόπηση που κάναμε δείχνει ότι ακόμα και μέσα στην παλαιά εξηγητική παράδοση υπήρχαν δύο ερμηνείες του διδάγματος του Παύλου για τον προορισμός για τη σωτηρία, οι οποίες ουσιαστικά αποκλείουν η μία την άλλη. Οι λογομαχίες γύρω από αυτό το δίδαγμα συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Μάλλον δεν είναι δυνατό να επιλυθεί οριστικά αυτό το ζήτημα, επειδή ο ανθρώπινος νους δε δύναται να αποκρυπτογραφήσει ως το τέλος το θείο σχέδιο και να διεισδύσει στη λογική του Θεού.

Είναι εμφανές ότι υπάρχει η πτυχή της προεπιλογής και προορισμού: αυτό διαφαίνεται και από την ιστορία των προφητών, τον καθένα εκ των οποίων ο Θεός καλούσε μ’ έναν ιδιαίτερο εξατομικευμένο τρόπο. Αλλά το γεγονός που οι μεν εκλήθησαν στην προφητική διακονία και οι δε όχι δε σημαίνει ότι σ’ αυτούς τους τελευταίους ο Θεός δεν απηύθυνε κάποια άλλη κλήση και δεν τους πρότεινε άλλη αποστολή. Ο λόγος της απώλειας πολλών ανθρώπων δεν συνίσταται στο ότι ο Θεός δεν τους απευθύνθηκε άμεσα ή μέσω των αγγέλων Του, αλλά στο ότι «οὐ πάντες ὑπήκουσαν τῷ εὐαγγελίῳ» (Ρωμ. 10:16).

Η οδός της σωτηρίας είναι ανοιχτή για τον καθένας και κάθε άνθρωπος που δημιουργήθηκε από τον Θεό είναι προορισμός για τη σωτηρία. Αλλά δεν επιλέγουν όλη την οδό του Θεού, γι’ αυτό και δε σώζονται όλοι.

[i] ἐν Χριστῷ

Ο κόσμος αυταπάτη

 Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Στην Ανατολή οι γιόγκι πρεσβεύουν ότι ο κόσμος δεν υπάρχει. Ονομάζουν τον κόσμο "μάγια", δηλαδή φανταστικό. Για να καταλήξουν σ' αυτό το συμπέρασμα φαίνεται πως είχαν κάποια ανάλογη εμπειρία.

Εμεις πιστεόυουμε πως για να καταλήξει κανείς να βλέπει τον κόσμο ως αυταπάατη πρέπει να είναι πολύ κουρασμένος.Το λέω αυτό επειδή και σε μας όσοοι κουράστηκαν από την διατκής αλλαγή και ακαταστασία νιώθουν σαν τους ινδούς γιόγκι που θα ένιωθαν καλύτερα αν νέκρωναν το σώμα τους, για να μην έχει καθόλου επιθυμίες. 

Το αίσθημα της ανυπαρξίας του κόσμου φαίνεται στη μοναξιά που νιώθουμε ανάμεσα στο πλήθος. Ποτέ δε θκα ένιωθες τόσο μόνος αν ζούσες σ' ενα χωριό με 25 κατοίκους. 

mlvardospot.blogspot.com 

Περί αρχόντων

 Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

 Τους άρχοντες τους γνωρίζουμε γρήγορα. Δε χρειάζεται να πάμε μακρυά: τους κουβαλάμε εντός μας. Τους γνωρίζουμε καλύτερα στον εαυτό μας, ιδίως τα στοιχεία του εαυτού  εκείνα που προέχουν, αν είναι τα στοιχεία του άρχοντος ή είναι τα στοιχεία εκείνου που άρχεται.

Στην πράξη τα στοιχεία αυτά εκδηλώνονται,  το μεν στοιχείο του άρχοντος με τη βία,  ενώ το στοιχείο του αυτού που αυτοσυγκρατείται  εκδηλώνεται με την  πειιθώ.    

Αρχίζοντας την εξερεύνηση του εαυτού  ασχολούμαστε με την   ιστορία του εαυτού μας,  όπως ονομάζεται στη θεολογία ο κόσμος και με το στοιχείο της εσχατολογίας, όπως ονομάζεται η αιωνιότητα.

Ένα παράδειγμα από τη μελέτη του Ευαγγελίου είναι η παραβολή των ζιζανίων. Ο καλός σπόρος και τα ζιζάνια; Δεν υπάρχουν ζιζάνια στο Πνεύμα του Θεού ούτε στο πνευματικό σώμα μας, που είναι γέννημα του ΠΝεύματος του Θεού. Ζιζάνια υπάρχουν στο σαρκικό φρόνημα και μάλιστε στο μέρος εκείνο των επιλήψιμων επιθυμιών. Στις ανεπίληπτες επιθυμίες του σαρκικού φρονήματος δεν υπάρχουν ζιζάνια και δεν πρέπει να καταστρέφονται. 

Στο σαρκικό φρόνημα  συνυπάρχουν οι ανεπίληπτες επιθυμίες και οι επιληψιμες, οποίες είναι "γεννήματα εχιδνών". Πρέπει να κάνουμε διάκριση ανάμεσα στις ανεπίληπτες επιθυμίες και στίς επιλήψιμες επιθυμίες  Αυτές είναι τα ζιζάνια. Αλλά δεν μπορούμε να τις κάψουμε όπως τα ζιζάνια , για να μην καεί και ο καλός σίτος, οι ανεπίληπτες επιθυμίες.  

Σ' αυτήν την περίπτωση δεν αλλάζουμε τον κόσμο, αλλά τη στάση μας απέναντι στον κόσμο. Και συγκεκριμένα δε δίνουμε τροφή στις επιλήψιμες επιθυμίες του σαρκικού φρονήματος. Αυτή την αποστολή , του μετριασμού των επιλήψιμων επιθυμίων έχει η νηστεια. Αυτό σημαίνουν τα λόγια του Ιησου: "Τούτο το γένος (των επιλήψιμων επιθυμιών) δεν έξέρχεται ειμή δια προσευχής και νηστείας.   

Ο αγώνας μας με τα ζιζάνια, δεν είναι να τα κάψουμε, αλλά να αλλάξουμε τη στάση μας απέναντι σ' αυτά. Το ίδιο και με όλο τον κόσμο. Ακόμα κι αν διακρίνουμε τον κόσμο σε καλό και σε κακό, δεν σημαίνει ότι θα κάψουμε τον κακό κόσμο. Ο κακός κόσμος είναι όπως η άγρια φύση. Την άγρια φύση δεν την καταστρέφουμε: φυλαγόμαστε από αυτήν.  

Αυτό κάνουν ακόμα και τα ζώα, όσα από αυτά έχουν ανεπτυγμένη νοημοσύνη, όπως τα άλογα.  Τα άλογα δεν σκέφτονται να αλλάξουν τους γκρεμνούς των βουνών, για να γίνουν όλα τα βοιυνά πεδιάδες! . Περπατούν στην άκρη άκρη του δρόμου ,για να μη τους χάνουν ποτέ από τα μάτια τους. Το ίδιο κάνουμε και εμείς. 

Η Γραφή λέει, να βλέπετε καθαρά. Είσθε  "τέκνα φωτός'.Αν θέλετε να μην αρρωσταίνετε, γράφει κάποιος γιατρός στο βιβλίο του "Εκείνο",  να μην απωθείτε.  

mlvardospot.blogspot.com 

 

  

Ο αληθινός άνθρωπος

 Ο αληθινός άνθρωπος είναι πνεύμα Θεού και πνευμαατιό σώμα. Το σαρκικό φρόνημα και το πνεύμα του διαβόλου  δεν είναι αιώνιο. Είναι ξένο , πνεύμα που |διέρχεται και δεν επιστρέφει". 

Πάντοτε την νέκρωσιν του Κυρίου Ιησού εν τω σώματι περιφέροντες, ίνα και η ζωή του Ιησού εν τω σώματι ημών φανερωθεή.

Αει ημείς οι ζώντες εις θάναατον παραδιδόμεθα για  Ιησο΄λυν, ΄να και η ζωή του Ιησού φανερω θεί εν τη θνητή σαρκί ημών. 

Ο Θεός ο εππών φως λάμψαι εν ταις καρδίαις ημών προς φωτισμός της γνώσεως της δόξης του Θεού εν προσώπω Ιησο΄Χριστού 

Έχομεν δε τον θησαυρον τούτον εν οστρακίνοις σκεύεσιν , ίνα υ υπερβολή της δυνάμεως ή του Θεού και μη εξ ημών. 

η ιστορια της προσευχής

 Του Μόσχου Λαγκουβάρδου

Η προσευχή είναι γνωστή στην ανθρωπότητα από καταβολής κόσμου. Από τότε που  οι πρωτόπλαστοι φοβήθηκαν το Θεό και κρύφτηκαν επειδή παρέβησαν την εντολή του, η προσευχή είναι το μόνο μέσον με το οποίο επικοινωνούσαν μαζί του. Ο πρώτος άνθρωπος που πήρε το θάρρος και ζήτησε τη βοήθεια του Θεού ήταν εγγονός του Αδάμ, ο Ενώς. 

  Προσευχές υπάρχουν πολλές , προσευχόμενοι δεν υπάρχουν πολλοί.  Καθένας που προσεύχεται δεν είναι προσευχόμενος. Αυτό προκύπτει από τα ίδια τα λόγια του Κυρίου Ιησού Χριστού: "Ο λαός αυτός τοις χείλεσι με τιμά, αλλά η καρδιά του πόρρω απέχει από με."  Προσευχόμενος δεν είναι αυτός που προσεύχεται ενώ η καρδιά του απέχει από το Χριστό. 

 Δείτε τί έπαθε η Ευρώπη, που απομακρύνθηκε απ΄ το Χριστό. Το οικοδόμημα του ευρωπαϊκού πολιτισμού, οικοδομημένο χωρίς τον Χριστό, κατ’ ανάγκην θα καταρρεύσει και μάλιστα πολύ σύντομα, όπως προφήτευσε ο οραματιστής Ντοστογιέφσκι και ο θλιμμένος Γκόγκολ. Και μπροστά στα μάτια μας πραγματοποιούνται οι προφητείες των ορθοδόξων μας Σλάβων προφητών. Δέκα ολόκληρους αιώνες ανεγείρονταν ο ευρωπαϊκός πύργος της Βαβέλ, και ημείς αξιωθήκαμε του τραγικού οράματος: Ιδού, ανεγέρθηκε πελώριο μηδέν! Επήλθε γενική σύγχυση. Άνθρωπος δεν εννοεί άνθρωπο, ψυχή δεν εννοεί ψυχή, έθνος δεν εννοεί έθνος.(Ιουστίος Πόποβιτς)

(Συνεχίζεται)

Ανοιχτές οι πύλες του Παραδείσου

 Ανοιχτές οι πύλες του Παραδεέισου. Ευτυχώς δεν υπάρχει στριμωξίδι για τον παράδεισο. Δεν κινδυνεύεις να χάσεις τη σειρά σου.

Από όλη αυτή τη βιασύνη και το άγχος μας δεν είναι τίποτε για τον παράδεισο; Παράξενο!

Ποιός μα βεβαιώνει ότι στην κόλαση περνάμε καλύτερα; Εκτός από τους δημοσιογράφους βέβαια ;

Τις προάλλες συγκεντρώθηκαν πολλοί δημοσιογράφοι του Λονδίνου στην Κεντρική Πλατεία και δήλωσαν προς το κοινό τους, ότι τους πληρώνουν για να τους λένε ψέματα!

mlvardospot.blogspot.com